โดยปกติการสอนประวัติศาสตร์ที่เรียนที่โรงเรียนมักจะสอนถึงชัยชนะของเหล่าวีรชนในอดีตหรือความยิ่งใหญ่ของพวกเขาแต่น้อยครั้งนักที่จะสอนถึงความพ่ายแพ้แบบย่อยยับที่ไม่มีใครแทบพูดถึง ซึ่งในวันนี้ผมาขอพูดถึง ยุทธนาวีที่ สักเกิ่ม – สว่ายมุต มาจากภาษาเวียดนาม (Rạch Gầm-xoài Mút) ซึ่งเป็นการยุทธนาวีที่ฝ่ายสยามเสียหายยับเยิน และการยุทธนี้ก็แทบไม่เคยถูกกล่าวถึงในบทเรียนของประเทศไทย
ในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18 เกิดงครามกลางเมืองในเวียดนามระหว่าง ราชวงศ์เต็ยเซิน และ ตระกูลเหงวียน (Nguyễn) ซึ่งพวกเต็ยเซินสามารถยึดเมือง ซาดิ่งห์ (Gia Địng) หรือ โฮจิมินห์ซิตี้ ในปัจจุบันไ้ ละขับไล่พวกเหงวียน ต้องลี้ภัยไปอยู่ที่เกาะ ฟู้โกว๊ก (Phú Quốc) ทางใต้เวียดนาม ทั้งนี้ในเวลาต่อมาพวก เหงวียน ได้ส่ง เหงวียนแอ๊งห์ (องเชียงสือ) มาขอความช่วยเหลือจากสยามซึ่งในเวลานั้น กรุงรตนโสิทร์พึ่งถูกสถาปนาขึ้นได้เพียงปีเดียว รัชกาลที่ 1ถึงแม้จะเห็นว่าตัวเองไม่พร้อมที่จะรบศึกภายนอกเมื่อบ้านเมืองยังไม่มั่นคง แต่ถ้าหากช่วยตระกูล เหงวียน ให้ขึ้นมามีอำนาจภาคใต้ได้ ก็จะได้พันธมิตรที่เข้มแข็งทางตะวันออกจะได้ภวงค์ทางชายแดนตะวันออกอีกต่อไป รัชกาลที่ 1 ตัดสินใจส่งกองทัพไปช่วย เหงวียน
เหงวียนแอ๊งห์ มาขอความช่วยเหลือจากรัชกาลที่ 1
source : https://patr.io/QHwkX
ในช่วงเมษายน ค.ศ. 1784 รัชกาลที่ 1 ได้ส่ง พระยานครสวรรค์ พร้อมกับกองกำลังราวๆ 20,000 นายเดินทัพผ่านกัมพูชาเพื่อเข้าโจมตี ซาดิ่งห์ ทางบก และ กองกำลังทงเรือ 300 ล ไพร่พลราวๆ 20,000 นาย กรมหลวงเทพหริรักษ์ พระเจ้าหลานเธอในรัชกาลที่ 1 มีทหาร ล่องตัดผ่านอ่าวสยาม (อ่าวไทย) ไปยังเมืองเกียนซาง (Kiên Giang) เพื่อสมทบกับทัพบกที่ยกไปก่อน นอกจากนี้ยังมีกองกำลัง เหงวียนมา สมทบอีกนับว่ากองทัพของพันธมิตร สยาม – เหงวียน ในครั้งนี้ใหญ่โตและเข้มแข็งมากทีเดียว
ทัพบกสยาม – กัพูชา ไดรบชะพวก เต็ย เซิน ประปราย ส่วนทัพเรือก็สามารถเอาชนะพวก เต็ยเซิน ได้เช่นกัน มาถึงจุดนี้สยามเลยค่อนข้างประมาทพวก เต็ย เซิน และเริ่มปล้นสะดมชาวเวียดนาม!! ไปมาๆเลยทำให้ชาวบ้านเริ่มมาสนับสนุนพวกเต็ย เซิน มากขึ้น มาถึงช่วง ปลาย ค.ศ.1784 สยามสามารถยึดเมืองของพวก เต็ยเซิน ได้จำนวนมากดูราวกับว่าไม่มีอะไรหยุพวกเขาได้!! แต่แล้วสถานการณ์พลิกผันใน ค.ศ.1785 แม่ทัพ เต็ยเซิน ชื่อ เหงวียน เหวย (Nguyễn Huệ ) ได้ระดมพลมาที่ เมือง หมี๋ทอ (Mỹ Tho) ซึ่ง เหงวียน เหวย ส่งกองกำลังเล็กๆออกไปตีสยามเป็นระยะๆ เพื่อก่อกวนและรวบรวมข่าวสารกำลังพลของสยาม
เหวย ได้แกล้งส่งสาส์น ขอยอมสงบศึกต่อ กรมหลวงเทพหริรักษ์ และสญญาว่าจะยมมอบรัพย์สมบัติให้จำนวนมากถ้ายอมถอนทัพ ซึ่งการเจรจาเป็นไปด้วยดี แถมระหว่างเจรจา กรมหลวงเทพหริรักษ์ ยังชาวน เหวย เยี่ยมดูกองทัพเรือของตนเองทำให้ เหวย สามารถเก็บข้อมูลทัพเรือสยามได้จำนวนมาก ไม่นานนัก เหวย ถอนทัพเรือออกจาก หมี๋ทอ ทำให้ กรมหลวงเทพหริรักษ์ เห็นว่าฝ่าย เต็ยเซิน น่าจะรอผลเจรจา ไม่น่าจะระวังตัว เลยวางแผนจะเข้าตีกองทัพเรือของเต็ยเซิ ขั้นเด็ดขาด โดยะจะแล่นเรือตามไปบดขยี้ กองเรือของ เหวย ที่กำลังถอยทัพโดยหารู้ว่าโดนซ้อนแผน ซึ่ง เหวยได้วางกับดักและปืนใหญ่ไว้บริเวณ สักเกิ่ม – สว่ายมุต
ทหารสยามได้ล่องกองเรือขนาดใหญ่เข้าในแม่น้ำ สักเกิ่ม – สว่ายมุต ซึ่งค่อนข้างคับแคบและมีเกาะกลางแม่น้ำ ทำให้การสัญจรเป็นไปอย่างลำบาก ในเวลานั้นทหารเต็ยเซิน ที่ซุ่มอยู่ 2 ฝั่งแม่น้ำพร้มกับปืนใหญ่รดมยิงส่กองเรือของสยามจากทุกทิศทุกทาง!! ทัพเรือสยามเข้ามาติดในที่แคบทำไรไม่ถูกทำให้ กองเรือสยามแตกพ่าย หนีรอดกลับไปได้แค่ราวๆ 2,000 – 3,000 นาย เท่านั้น เมื่อข่าวการแตกทัพเรือครั้งใหญ่นี้แพร่กระจายไปทำให้พวก เหงวียน ที่เป็นพันธมิตรสยามถอนตัวกลับ ส่วนทัพบกสยามก็ถอยกลับกัมพูชา!! สาเหตุจากความพ่ายแพ้ส่วนหนึ่งมาจากความไม่เชี่ยวชาญในชัยภูมิประกอบกัทหารสยามมั่นใจในตนเองเกินไปจนประมาทข้าศึกและเที่ยวออกปล้นสะดม ไปเรื่อยจนชาวบ้านไม่พอใจ!!
กองเรือสยามถูกทำลายที่ สักเกิ่ม – สว่ายมุต
source : https://patr.io/Hqa2G
กองเรือสยาม (สีน้ำเงิน) แล่นเข้ามาเจอกับดักจนโดนดักยิงจากทั้ง 2 ฝั่ง
source : https://patr.io/tOyar
ซึ่งไม่แปลกใจที่การยุทธนี้ไม่เป็นที่โด่งดังในสยามเพราะในครั้งนี้นอกจากจะพ่ายแพ้ยับเยิน ฝ่ายสยามยังระรานราษฎร ของรัฐอื่นจึงมีภาพลักษณ์ท่ดูไม่ดี จึงจะเปนการดีว่าที่จะไม่สอนเรื่องนี้ลงไปในบทเรียน ในขณะที่เวียดนามกับพูดถึงการยุทธนี้อย่างกว้างขวางและทำให้ เหงวียน เหวย เสมือนเป็นวีรบุรุษผู้ต่อต้านการรุกรานจากต่างชาติไม่ แน่นอนว่าการสอนประวัติศาสตร์แบบนี้ก็เป็นการสอนประวัติศาสตร์แบบชาตินิยมที่เสนอแง่มุมให้ชาติอื่นดูเลวร้ายในขณะที่ชาติของเราเป็นฮีโร่ไม่ต่างจากไทย เพราะฉะนั้นถึงเวลหรือยังที่โรงเรียนควรเลิกสอนประวัติศาสตร์แบบนี้?
จักรพรรดิ กวาง จุง (Quang Trung) หรือ เหงวียน เหวย ผู้เอาชนะกองเรือสยาม
source : https://patr.io/HwjDq
